Om te kunnen innoveren, in te kunnen spelen op een veranderende omgeving en kennis te delen is het nodig om regelmatig ruimte te creëren voor reflectie. Als je flexibel wilt zijn als organisatie, je verhouden tot de veranderende buitenwereld, of als je als team nieuwe vraagstukken vanuit de organisatie krijgt, is het essentieel om te weten wat je gezamenlijke vertrekpunt is.
Even de klok stilzetten en de tijd nemen om ideeën en redeneringen die de basis vormen van het (professioneel) handelen te onderzoeken. Wat is het perspectief van waaruit je beslissingen neemt? Wat is de visie van waaruit je probeert problemen aan te pakken?
Een nieuwsgierige, open houding helpt hierbij om tot de kern te komen.
Ik begeleid socratische gesprekken voor groepen van 6-8 deelnemers. Het gesprek duurt ongeveer drie uur. In het gesprek formuleer je gezamenlijk een vraag aan de hand van een gekozen thema of je start met een uitgangsvraag. Aan de deelnemers wordt gevraagd kort een voorbeeld uit eigen ervaring in te brengen waar die vraag of dat thema speelde. In het socratisch gesprek wordt de vraag ontleed, wordt onderzocht welke overtuigingen en normen er aan ten grondslag liggen en wat dat betekent voor de beantwoording van de vraag.
Als gespreksleider bewaak ik de route van het gesprek, stimuleer de groep open vragen te stellen, grijp in als er psychologische of hypothetische vragen gesteld worden, als de neiging tot adviseren niet onderdrukt kan worden of als het gesprek abstract wordt.
Uitgangspunten socratisch gesprek
Geen áánnames doen over wat anderen bedoelen.
Oordeel uitstellen en gericht vragen stellen.
Mening vormen op basis van een ervaring in plaats van een denkbeeld.
Wat levert een socratisch gesprek op?
Een socratisch gesprek is verdiepend, creëert ruimte in denken. Samen denken zorgt over het algemeen voor inzicht. Na afloop van een socratisch gesprek neem je als team op een andere manier een beslissing. Je bent beter op elkaar ingespeeld. Je kent je gezamenlijke vertrekpunt rondom een thema. De kans is groot dat je nu beter in beeld hebt wat je te doen staat bij een vraagstuk, misschien een kwestie waar je al maanden tegenaan hikte.